Wat is grafiek?


Bij Arthuis ben je aan het juiste adres voor grafische kunst. Maar wat is grafiek eigenlijk precies en waar moet je op letten bij het kopen ervan? We zetten de belangrijkste feiten voor je op een rij.

Prenten

Grafiek is de verzamelnaam voor alle soorten kunst die met behulp van afdruktechnieken wordt gemaakt, ook wel prentkunst genoemd. De afbeeldingen die ontstaan door de druktechniek worden prenten genoemd, of in het Engels "prints", of simpelweg afdrukken. Doordat prenten/afdrukken met behulp van druktechnieken worden gemaakt, is het mogelijk om het afdrukproces te herhalen en steeds dezelfde afbeelding te reproduceren. Vanwege de reproduceerbaarheid van het kunstwerk wordt de waarde van prenten soms onterecht onderschat, maar gelukkig zijn er enkele kenmerken die dit kunnen voorkomen.

Oplage

Een van de belangrijke factoren om de waarde van een prent in te schatten, is de oplage, ook wel editie genoemd. De oplage is het totaal aantal afdrukken met dezelfde afbeelding. De kunstenaar bepaalt zelf hoe vaak het afdrukproces wordt herhaald en hoe groot de oplage wordt. Dit is heel belangrijk, want de oplage kan een belangrijke factor zijn bij het bepalen van de waarde van het kunstwerk: hoe kleiner de oplage, hoe minder afdrukken, en hoe waardevoller de prent. De kunstenaar nummert de afdrukken uit een beperkte oplage vaak linksonder in de hoek. Dit ziet er vaak zo uit:

Dit is de 161ste genummerde afdruk uit een oplage van 300. De waarde van een afdruk met de nummering 80/300 verschilt vaak niet van een afdruk die is genummerd met 20/100 of 5/100. Maar wanneer een kunstenaar een oplage van bijvoorbeeld 30 afdrukken maakt, zijn deze zeldzamer en dus meer waard dan wanneer de kunstenaar een oplage van 300 maakt.

Proefdrukken

De oplage wordt meestal aangegeven op het kunstwerk. Toch is de werkelijke oplage meestal groter dan dit aantal, omdat kunstenaars naast de reguliere afdrukken vaak eerst proefdrukken maken. Deze proefdrukken tellen niet mee in de oplage. Soms is de kunstenaar nog aan het experimenteren om te bepalen wat hij/zij het mooiste vindt en wat het beste werkt. Deze proefdrukken zijn vaak unieke afdrukken die verschillen van de oplage, en daardoor zijn ze meer waard. Deze proefdrukken worden "trial proofs" genoemd en zijn aangeduid met 'TP'.

Op sommige afdrukken staan de letters ‘EP’ (Épeuve d’ Artiste) of ‘AP’ (Artist Proof). Het gaat dan om een proefdruk die exact hetzelfde is als de genummerde afdrukken in de oplage. Deze proefdrukken hebben precies dezelfde kwaliteit maar worden niet tot de oplage gerekend. Het aantal AP’s mag niet meer zijn dan 10% van de oplage. Vanwege het beperkte aanbod zijn deze dan ook meestal iets hoger geprijsd dan andere prenten.

Artist Proof

Naast de kunstenaar en handtekening, komt er dus nog best wat bij kijken wanneer de waarde van een kunstwerk wordt bepaald. De techniek waarmee de prent wordt gemaakt, kan ook een grote rol spelen. Lees hier meer over zeefdrukken, litho's, etsen en houtsneden.